مهدی قربانی؛ طاهر رضازاده سراسکانرود
چکیده
خط و خطاطان رسالهای است از آثار میرزا حبیب اصفهانی مشهور به حبیب افندی ــ ادیب ایرانی و روشنفکر تجددطلب دورۀ قاجار ــ که آن را به زبان ترکی عثمانی نوشته و به سلطان عبدالحمید دوم عثمانی تقدیم کرده است. این رساله شامل شرح مختصری دربارۀ تاریخ هنر خوشنویسی از صدر اسلام و گسترش آن، شجرهنامۀ استادوشاگردی و سلسلۀ خوشنویسان، ...
بیشتر
خط و خطاطان رسالهای است از آثار میرزا حبیب اصفهانی مشهور به حبیب افندی ــ ادیب ایرانی و روشنفکر تجددطلب دورۀ قاجار ــ که آن را به زبان ترکی عثمانی نوشته و به سلطان عبدالحمید دوم عثمانی تقدیم کرده است. این رساله شامل شرح مختصری دربارۀ تاریخ هنر خوشنویسی از صدر اسلام و گسترش آن، شجرهنامۀ استادوشاگردی و سلسلۀ خوشنویسان، معرفی مکاتب خوشنویسی در دورههای گوناگون، طبقهبندی خطاطان در دورههای زمانی و جغرافیایی در انواع خطوط به انضمام شرح مختصری از حیات و آثار آنان است. افزون بر خوشنویسان، در بخش آخر رساله، هنرمندان مشهور رشتههای کتابآرایی در ایران و عثمانی تا زمان معاصر نویسنده معرفی شدهاند. نویسنده در تألیف و تدوین این رساله به تذکرههای پیشین توجه داشته و بنای کار او بر اساس فشردهسازی و ارائۀ چکیده‌ای از اطلاعات این منابع بوده است.هدف این مقاله، معرفی رسالۀ خط و خطاطان و بررسی و مطالعۀ ساختار و ماهیت آن است؛ چرا که این اثر به سبب ملیت ایرانی نویسنده و نیز پرداختن به شرححال بسیاری از خوشنویسان ایرانی ــ که بخش عمدهای از کتاب را در بر میگیرد ــ بهعنوان اثر پژوهشی مهم و میراث مشترک ایران و عثمانی شایستۀ توجه است که متأسفانه تاکنون به آن پرداخته نشده است.
